مونو پروپیلن گلایکول (Mono Propylene Glycol)، که به اختصار MPG نیز نامیده می‌شود، یک ترکیب شیمیایی از خانواده گلیکول‌ها است و به عنوان یک حلال، رطوبت‌دهنده و ماده ضدیخ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردش، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است. فرمول شیمیایی آن C₃H₈O₂ است و به عنوان مایع شفاف، بی‌بو، و کمی شیرین، بسیار پایدار و بدون نوسانات سمی می‌باشد.
کاربردهای کلی مونو پروپیلن گلایکول:
1. صنایع غذایی و دارویی: از گرید خوراکی آن به عنوان ماده افزودنی و حلال در تولید برخی مواد غذایی و دارویی استفاده می‌شود.
2. صنایع آرایشی و بهداشتی: در تولید کرم‌ها، لوسیون‌ها و محصولات آرایشی به عنوان مرطوب‌کننده و حلال به کار می‌رود.
3. صنایع شیمیایی: به عنوان ماده اولیه در تولید رزین‌ها، رنگ‌ها و پوشش‌ها استفاده می‌شود.
4. سیستم‌های تهویه مطبوع و گرمایشی: به عنوان ضدیخ و خنک‌کننده در سیستم‌های خنک‌کننده و گرمایش استفاده می‌شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی
•حالت فیزیکی: مایع شفاف، بی‌رنگ و کمی شیرین
•چگالی: حدود 1.036 گرم بر سانتی‌متر مکعب در دمای 25 درجه سانتی‌گراد
•نقطه جوش: حدود 188 درجه سانتی‌گراد
•نقطه انجماد: حدود -59 درجه سانتی‌گراد
•حلالیت: مونو پروپیلن گلایکول به خوبی در آب، الکل و بسیاری از حلال‌های آلی حل می‌شود و این خاصیت آن را به یک حلال چند منظوره تبدیل کرده است.
روش تولید MPG
مونو پروپیلن گلایکول از پروپیلن اکسید تولید می‌شود که در فرآیندی شامل واکنش پروپیلن اکسید با آب انجام می‌گیرد. این واکنش به دو شکل اسیدی و قلیایی قابل انجام است. این ماده ممکن است به دو نوع گرید خوراکی و صنعتی تقسیم شود که بسته به نوع کاربرد در صنایع مختلف، انتخاب می‌شود.
کاربردهای مونو پروپیلن گلایکول :
پروپیلن گلایکول گرید خوراکی USP grade ( MPG SK )در صنایع غذایی به عنوان ماده افزودنی (معمولاً به نام E1520) استفاده می‌شود. این ماده به عنوان حلال در اسانس‌های خوراکی، طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌های خوراکی به کار می‌رود. همچنین از آن برای جذب رطوبت و به عنوان ماده پایدارکننده در برخی از محصولات غذایی استفاده می‌شود.
در صنعت داروسازی، این ماده به عنوان حامل برای داروهای خوراکی، موضعی و تزریقی استفاده می‌شود. مونو پروپیلن گلایکول به دلیل خاصیت رطوبت‌گیری بالا و انحلال‌پذیری خوب، به عنوان حامل در داروهای مایع و ژل‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در صنایع آرایشی و بهداشتی مونو پروپیلن گلایکول به دلیل خواص مرطوب‌کنندگی و ضدباکتریایی خود در تولید کرم‌ها، لوسیون‌ها، شامپوها و محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. این ماده به عنوان نگهدارنده و افزایش‌دهنده کارایی مواد فعال در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود.
در صنایع شیمیایی و پتروشیمی یکی از اصلی‌ترین کاربردهای مونو پروپیلن گلایکول در ضدیخ‌ها است. این ماده به دلیل نقطه انجماد پایین و توانایی خوب در کاهش دما، به عنوان ضدیخ در سیستم‌های خنک‌کننده خودروها، وسایل نقلیه و تجهیزات صنعتی به کار می‌رود. در تولید رزین‌ها و رنگ‌ها مونو پروپیلن گلایکول به عنوان حلال و مواد افزودنی در تولید رزین‌های اکریلیک و پلی‌استر به کار می‌رود. این ماده در رنگ‌های پایه آب و پوشش‌های صنعتی نیز کاربرد دارد.
از پروپیلن گلایکول به عنوان خنک‌کننده و ضدیخ در سیستم‌های تهویه مطبوع و گرمایشی استفاده می‌شود. این ماده به دلیل خاصیت ضدیخ و غیرسمی بودن نسبت به سایر مواد ضدیخ، جایگاه ویژه‌ای در این صنعت پیدا کرده است.
از ام پی جی به عنوان حامل مایع در سیگارهای الکترونیکی استفاده می‌شود. همچنین در برخی از مواد ضدعفونی‌کننده دست و سطوح به دلیل خاصیت ضدباکتریایی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مزایا و ویژگی‌های پروپیلن گلایکول :
غیرسمی و ایمن: مونو پروپیلن گلایکول به طور کلی غیرسمی است و در اکثر موارد برای انسان و محیط زیست بی‌خطر محسوب می‌شود. این ویژگی آن را از مواد مشابه مانند اتیلن گلایکول که سمی است، متمایز می‌کند.
قابلیت حلالیت بالا: این ماده به خوبی در آب و دیگر حلال‌ها حل می‌شود و به عنوان یک حلال چندمنظوره در بسیاری از صنایع کاربرد دارد.
پایداری و انعطاف‌پذیری حرارتی: این ماده در دماهای مختلف پایداری بالایی دارد و دچار تجزیه یا تغییر خواص نمی‌شود.
مرطوب‌کنندگی: به دلیل خاصیت جذب رطوبت، در صنایع بهداشتی و آرایشی برای افزایش نرمی و رطوبت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایمنی و اثرات جانبی :
مونو پروپیلن گلایکول به عنوان ماده‌ای با خطرات کم در نظر گرفته می‌شود، اما در برخی موارد ممکن است مشکلاتی ایجاد کند:
حساسیت پوستی: این ماده در برخی افراد می‌تواند باعث تحریک پوست شود. تماس طولانی‌مدت یا قرار گرفتن پوست در معرض غلظت‌های بالای آن ممکن است منجر به خشکی یا خارش پوست شود.
اثرات استنشاقی: استنشاق بخارات مونو پروپیلن گلایکول در فضاهای بسته ممکن است در برخی افراد ایجاد سرفه، سرگیجه و حساسیت تنفسی کند.
کاربرد MPG در صنایع غذایی :
پروپیلن گلایکول (Propylene Glycol SK ) در صنایع غذایی به‌طور گسترده به‌عنوان یک ماده افزودنی و حلال برای بهبود کیفیت و پایداری محصولات استفاده می‌شود. این ماده که با کد E1520 نیز شناخته می‌شود، به دلیل خواص ویژه‌ای که دارد، در طیف وسیعی از محصولات خوراکی کاربرد دارد. در زیر به کاربردهای اصلی پروپیلن گلایکول در صنایع غذایی اشاره شده است:
حلال برای طعم‌دهنده‌ها و رنگ‌ها: پروپیلن گلایکول به‌عنوان یک حلال عالی برای ترکیباتی مانند طعم‌دهنده‌های مصنوعی و طبیعی، اسانس‌ها و رنگ‌های خوراکی استفاده می‌شود. این ماده به‌خوبی ترکیبات مختلف را حل می‌کند و باعث توزیع یکنواخت طعم و رنگ در محصول می‌شود.
نگهدارنده رطوبت و پایدارکننده: مونوپروپیلن گلایکول خاصیت رطوبت‌گیری بالایی دارد و می‌تواند رطوبت را در محیط خود جذب کند. به همین دلیل، از آن در محصولاتی مانند کیک‌ها، نان‌ها، و شیرینی‌ها استفاده می‌شود تا به حفظ رطوبت و جلوگیری از خشک‌شدن این محصولات کمک کند.
افزایش‌دهنده قوام و بهبود بافت : در برخی از محصولات غذایی، پروپیلن گلایکول به عنوان عامل افزایش‌دهنده قوام به کار می‌رود. این ویژگی به حفظ ساختار و بهبود بافت محصولاتی مانند دسرهای یخ‌زده، بستنی و محصولات لبنی کمک می‌کند.
عامل ضد انجماد و کنترل دما : در صنایع غذایی، پروپیلن گلایکول به‌عنوان عامل ضد انجماد در محصولات یخ‌زده مانند بستنی‌ها و ژلاتوها به کار می‌رود. این ماده با کاهش نقطه انجماد محصول، به بهبود کیفیت و نرمی بستنی و جلوگیری از تشکیل کریستال‌های یخی کمک می‌کند.
حفظ و تقویت طعم : پروپیلن گلایکول طعم و بوهای مختلف را حفظ می‌کند و باعث می‌شود طعم‌دهنده‌ها در محصول پایداری بیشتری داشته باشند. این ویژگی در محصولات مایع مانند نوشیدنی‌ها و آبمیوه‌های طعم‌دار نیز کارآمد است.
کاربرد در نوشیدنی‌ها و شربت‌ها : پروپیلن به عنوان حلال و پایدارکننده در تولید نوشیدنی‌های انرژی‌زا، شربت‌ها و آبمیوه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پروپیلن گلایکول به جذب بهتر مواد مغذی در بدن کمک می‌کند و باعث توزیع یکنواخت طعم و مواد مغذی در نوشیدنی‌ها می‌شود.
افزودنی در محصولات کم‌چرب و رژیمی : MPG به عنوان جایگزین چربی در برخی محصولات کم‌چرب و رژیمی استفاده می‌شود. این ماده می‌تواند احساس کرمی و لطیف چربی را بدون اضافه‌کردن کالری چربی به محصول، شبیه‌سازی کند.
ایمنی استفاده از پروپیلن گلایکول در صنایع غذایی :
پروپیلن گلایکول که در صنایع غذایی استفاده می‌شود، از نوع گرید خوراکی است و توسط سازمان‌های نظارتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) و سازمان ایمنی غذایی اتحادیه اروپا (EFSA) تأیید شده است. در مقادیر مجاز، این ماده ایمن در نظر گرفته می‌شود، اما مصرف بیش از حد آن می‌تواند مشکلات گوارشی یا حساسیت در افراد حساس ایجاد کند.
در کل، پروپیلن گلایکول به دلیل خواص ویژه‌اش، یکی از مواد افزودنی محبوب در صنایع غذایی است که به بهبود طعم، بافت، پایداری و نگهداری محصولات کمک می‌کند و به عنوان ماده‌ای چندمنظوره برای بهبود کیفیت محصولات غذایی به کار می‌رود.
کاربردMPG در صنایع آرایشی بهداشتی :
مونو پروپیلن گلایکول (MPG) یا پروپیلن گلایکول در صنایع آرایشی و بهداشتی به دلیل خواص مرطوب‌کنندگی، نرم‌کنندگی و حلالیت بالا به‌طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به عنوان یکی از اجزای اصلی در فرمولاسیون محصولات مختلف آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود، زیرا می‌تواند ترکیبات فعال را تثبیت و کارایی آن‌ها را افزایش دهد. در زیر به کاربردهای اصلی MPG در صنایع آرایشی و بهداشتی اشاره می‌شود:
مرطوب‌کننده و نرم‌کننده پوست : پروپیلن گلایکول به دلیل خاصیت جذب رطوبت، به عنوان یک مرطوب‌کننده در محصولات مراقبت از پوست مانند کرم‌ها، لوسیون‌ها و سرم‌ها استفاده می‌شود. این ماده با جذب و حفظ رطوبت در سطح پوست، آن را نرم و لطیف نگه می‌دارد و از خشکی پوست جلوگیری می‌کند.
افزایش نفوذپذیری پوست : این ماده توانایی نفوذ ترکیبات فعال به لایه‌های عمقی‌تر پوست را بهبود می‌بخشد. در نتیجه، MPG در محصولات حاوی مواد فعال مانند ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها به کار می‌رود تا به جذب بهتر این ترکیبات و افزایش کارایی آن‌ها کمک کند.
حلال برای ترکیبات فعال : پروپیلن گلایکول یک حلال عالی است که می‌تواند ترکیبات مختلفی را در خود حل کند. به همین دلیل، در محصولات آرایشی و بهداشتی به عنوان حلال برای مواد فعال مانند عصاره‌های گیاهی، ویتامین‌ها و اسانس‌ها استفاده می‌شود تا این مواد به خوبی در محصول توزیع شوند.
پایدارکننده و افزایش‌دهنده کارایی مواد نگهدارنده : MPG به عنوان یک پایدارکننده به عملکرد مواد نگهدارنده کمک می‌کند و به پایداری فرمولاسیون‌های آرایشی و بهداشتی کمک می‌کند. این ویژگی باعث افزایش عمر مفید محصولات و جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها در محصولات آرایشی می‌شود.
ایجاد حس خنکی و نرمی روی پوست : پروپیلن هنگام استفاده بر روی پوست حس خنکی و تازگی ایجاد می‌کند. به همین دلیل در محصولات مانند ژل‌های آبرسان و ماسک‌های صورت به کار می‌رود تا حس شادابی و طراوت را به پوست منتقل کند.
تثبیت‌کننده رایحه‌ها و عطرها : پروپیلن گلایکول رایحه‌ها و عطرها را در محصولات بهداشتی و آرایشی تثبیت می‌کند. این ویژگی کمک می‌کند تا رایحه محصول در طول زمان ماندگار بماند و به حفظ بوی خوشایند محصولات کمک می‌کند.
استفاده در محصولات ضد تعریق و دئودورانت‌ها : مونوپروپیلن گلایکول به دلیل خاصیت ضدباکتریایی، در محصولات ضد تعریق و دئودورانت‌ها نیز به کار می‌رود. این ماده به کاهش رشد باکتری‌های تولیدکننده بو کمک کرده و باعث می‌شود بوی نامطبوع کاهش یابد.
کاربرد در شامپو و محصولات مراقبت از مو : پروپیلن گلایکول در شامپوها، نرم‌کننده‌ها و ماسک‌های مو به عنوان یک مرطوب‌کننده و نرم‌کننده عمل می‌کند. این ماده به موها نرمی و لطافت می‌بخشد و از خشکی و شکنندگی مو جلوگیری می‌کند.
پروپیلن گلایکول که در محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود، از نوع گرید آرایشی است و به‌طور کلی به عنوان ماده‌ای ایمن شناخته می‌شود. این ماده به دلیل خاصیت هیپوآلرژنیک (کم‌حساسیت‌زا بودن) خود در بیشتر افراد مشکلی ایجاد نمی‌کند. با این حال، افرادی که پوست حساس دارند، ممکن است دچار تحریک یا خشکی پوست شوند، بنابراین توصیه می‌شود قبل از استفاده طولانی‌مدت، تست پوستی انجام دهند. در کل، پروپیلن گلایکول به دلیل خواص مرطوب‌کنندگی، حفظ رطوبت و حلالیت بالا، به عنوان یکی از مواد کلیدی در فرمولاسیون محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود و باعث بهبود کیفیت و کارایی این محصولات می‌شود.
نام چند از محصولاتی که در فرمولشان مونوپروپیلن گلایکول دارند :
کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده.
کرم‌های دور چشم
شامپوها و نرم‌کننده‌ها
ژل‌های آبرسان صورت
دئودورانت‌ها و ضدتعریق‌ها
ماسک‌ها و اسکراب‌های صورت
کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده
محلول‌های تزریقی و داروهای خوراکی
طعم‌دهنده‌ها و اسانس‌های خوراکی
دسرهای یخ‌زده مانند بستنی
آب‌نبات‌ها و آدامس‌ها
قیمت MPG : با توجه به نوسانات بازار، لطفا جهت خرید مونو پروپیلن گلایکول قیمت را ازکارشناسان ما استعلام بگیرید.
